Wat betekent het om op een platte, vierkante planeet te leven? Een planeet die niet alleen gevormd is door natuurlijke processen en de geschiedenis van het menselijk landgebruik, maar ook door mediatechnologieën en onderliggende kennisculturen?
Het boek More-than-Planet daagt conventionele, vaak technocratische manieren van kijken naar en weergeven van de aarde uit. Van satellietbeelden tot planetaire dashboards, digitale systemen geven de planeet steeds vaker weer als gepixeld, objectief en bestuurbaar. Maar achter deze vervlakking schuilt een complex web van kennisculturen, koloniale erfenissen en technopolitieke infrastructuren. Dit boek onderzoekt hoe we anders zouden kunnen kijken, en anders zouden kunnen leven, op een planeet die is gevormd door omstreden, verstrengelde en situatiegebonden perspectieven.
More-than-Planet brengt artistiek onderzoek, milieugeesteswetenschappen en wetenschaps- en technologiestudies samen en nodigt lezers uit om de conceptuele, materiële en epistemische terreinen van onze planetaire toestand te verkennen. Het roept op tot een cultureel-ecologische geletterdheid die geworteld is in pluriforme ontologieën, relationele ecologieën en gesitueerde manieren van betekenisgeving. Tegenover de dominante verhalen over het Antropoceen en de aarde als systeem stelt het boek een Planetary Public Stack voor, een gelaagd kader voor verbeelding en coëxistentie dat meerdere manieren van planeetvorming erkent.
Download de More-than-Planet Atlas
Waarom dit boek nu?
Nu de aarde steeds meer op planetaire schaal wordt waargenomen, gemodelleerd en bestuurd, wordt het van cruciaal belang om ons af te vragen: welke planeet wordt er gecreëerd? Met welke kennis? Door welke infrastructuren? En door wie? In plaats van de planeet te behandelen als een passief object dat wacht op redding, meting of controle onthult More-than-Planet de aarde als een continu geconstrueerde entiteit: conceptueel, technologisch en politiek. Het boek speelt in op de dringende noodzaak om opnieuw na te denken over hoe planetaire verbeeldingen worden gevormd en door wie.
Om dit aan te pakken, roept More-than-Planet op tot een herovering van het creëren van planetaire concepten uit technocratische of universele kaders die de aarde reduceren tot gegevenspunten of abstracte systemen. Het benadrukt het belang van het erkennen van de veelheid aan kennisculturen, kosmologieën en manieren van betekenisgeving die ons begrip van de planeet vormgeven. Daarmee opent het de mogelijkheid om planetaire infrastructuren te hervormen om civiele, artistieke en pluriforme vormen van interventie uit te nodigen. Uiteindelijk herformuleert het boek planetaire betekenisgeving niet als een hiërarchisch of top-down proces, maar als een gesitueerde, relationele en gezamenlijk geconstrueerde betrokkenheid, geworteld in diverse kennisculturen, kosmologieën en zorgpraktijken die gezamenlijk vorm geven aan hoe de planeet betekenis krijgt.
Wat dit boek bevat
De kern van deze publicatie wordt gevormd door vier essays en onderzoeksbijdragen die zijn ontwikkeld door de More-than-Planet Working Group, bestaande uit Solveig Suess, Adonis Leboho, Klára Peloušková, Lukáš Likavčan en Chris Julien. Hun samenwerking kwam tot stand na een jaar lang uitwisselingen tussen verschillende disciplines, regio's en intellectuele tradities, gedreven door twee met elkaar verweven vragen: Hoe kunnen we de planeet begrijpen als een cultureel object? En waarom is het dringend noodzakelijk om culturele en artistieke praktijken te integreren in planetair en ruimteonderzoek?
In plaats van eenduidige antwoorden te geven, bracht de werkgroep een conceptueel landschap in kaart dat gevormd werd door diverse theoretische perspectieven en methodologische benaderingen. Hun bijdragen zijn georganiseerd rond drie onderling verbonden thema's. Het eerste thema, Kosmologieën, gaat over de ontologieën en wereldbeelden die bepalen hoe verschillende gemeenschappen en culturen zich tot de planeet verhouden. Het tweede thema, Standpunten, onderzoekt de infrastructuren van waarneming, kartering en bestuur die planetaire kennis bemiddelen. Het derde thema, Procedures, richt zich op de gesitueerde praktijken waarmee planetaire realiteiten worden uitgevoerd, onderhandeld en uitgedaagd.
Samen nodigen deze perspectieven uit tot een diepere betrokkenheid bij de culturele dimensies van planetair denken en bieden ze een kritische basis voor het verbeelden van een toekomst die meer inclusief, reflectief en ecologisch verweven is.
Citeer als: More-than-Planet Atlas. Miha Turšič, Zoénie Liwen Deng, Bonnie van Vugt, Chris Julien, Adonis Leboho, Lukáš Likavčan, Klára Peloušková en Solveig Qu Suess. Amsterdam: Stichting Waag Society, 2025.
